بیان عواملی که زحمات کنکوری ها را بر باد می دهد از مهندس امیر مسعودی قسمت (۲)
پس به همین دلیل است که بسیاری از دانش آموزان علیرغم پایه ی درسی قوی و مطالعه زیاد قادر نیستند در آزمون سراسری رتبه ی خوبی کسب کنند؟
این موضوع صرفا تنها دلیل ناکامی آنها نیست، بلکه مشکلاتی نظیر عدم پایداری حافظه ، سوء ارجاع یا بی دقتی ، حدس پذیری ، حواس پرتی ، پیش داوری حافظه و سایر عوامل در عدم موفقیت چنین دانش آموزانی مؤثر هستند اما برای رسیدن به رتبه های برتر کنکور ؛ قطعا قفل شدن حافظه یکی از بزرگترین موانع است.
به عنوان مثال در همین کنکور سراسری ۹۶ به دلیل رقابت شدیدی که در رشته های ریاضی و علوم تجربی وجود داشت روانشناسان و طراحان کنکور با طراحی و چیدمان دقیق تستهایی که بر اساس استراتژی قفل کردن حافظه طراحی شده بودند، بخوبی از این شیوه برای قفل کردن حافظه دانش آموزان بهره بردند و بگونه ای هدفمند مانع از موفقیت بسیاری از بچه های نخبه و درسخوانی شدند که تا قبل از برگزاری کنکور سراسری و حداقل بر روی کاغذ یا بر اساس رتبه ای که در آزمون های آزمایشی بدست آورده بودند شانس کسب رتبه های برتر کنکور را داشتند.
البته باید به این نکته اشاره کنم که آزمون های آزمایشی به هوشمندی آزمون های سراسری طراحی نمی شوند و نمی توانند ملاک خوبی برای ارزیابی صحیح وضعیت درسی یک دانش آموز باشند.
تصور نمی کنید اگر دانش آموزی مراقب باشد که در تله این تستهای قفل ساز حافظه گرفتار نشود و از آنها عبور کند قادر خواهد بود تا رتبه ی خوبی کسب کند؟
این مشاور تحصیلی که خود رتبه ۱۰ کشوری در کنکور سراسری رشته ریاضی بوده است در پاسخ گفت:
تشخیص چنین تستهایی و چگونگی پاسخ دهی سریع به آنها به این سادگی ها نیست که یک دانش آموز بقول شما مراقب باشد تا در تله آنها گرفتار نشود، بلکه عبور یا حل سریع چنین تستهایی مستلزم اصلاح نکاتی است که در ادامه گفتگو اگر مورد سؤال شما بود حتما به آن پاسخ خواهم داد. اما فعلا در این حد اشاره کنم که چون اغلب دانش آموزان درسخوان براحتی در تله این تستها گرفتار می شوند، حتی اگر در خوش بینانه ترین حالت موفق به حل این تستها نیز بشوند قاعدتا زمان زیادی را از دست خواهند داد و این امر باعث می شود تا آنها از نظر روحی و روانی بهم ریخته و در نتیجه اعتماد به نفس شان به شدت کاهش یافته و استرس شان نیز چندین برابر شود. بدیهی است فردی که استرس بالایی دارد دیگر انگیزه و تمرکز لازم برای ادامه مسیر را ندارد و همین موضوع باعث می شود یا تعداد تست هایی که به اشتباه پاسخ داده است افزایش یابد و یا با کاهش زمان مواجه شده و نتواند حتی بسیاری از تستهایی که فاقد استراتژی قفل کردن حافظه بودن را نیز پاسخ دهد.
این تاکتیک کلیه داوطلبین کنکور سراسری را شامل می شود یا یک استراتژی مشخص برای داوطلبینی است که به اصطلاح خیلی خوب و حسابی درس خوانده اند؟
تمرکز اصلی روانشناسان و طراحان کنکور سراسری بر روی کسانی است که برای تصاحب رشته های مطرح دانشگاههای برتر تهران تلاش می کنند. بدیهی است کسانی که کمتر درس خوانده اند، درصدهایشان در حدی نیست که بشود روی موفقیت آنها حساب باز کرد. بنابراین افتادن یا نیفتادن در این تله ها کمک خاصی به آنها نمی کند. اما دانش آموزانی که خیلی خوب درس خوانده اند برای آنکه از قافله کسب رتبه های برتر کنکور عقب نمانند حاضر نیستند حتی یک تست را براحتی از دست بدهند بنابراین احتمال گرفتار شدن آنها در تستهایی که بر اساس استراتژی قفل کردن حافظه طراحی می شوند، بسیار بیشتر است.
مشاور برتر تحصیلی کشور در سال گذشته در ادامه افزود :
بدون در نظر گرفتن سهمیه های مختلف و پردیس های دانشگاهی ، این استراتژی هوشمندانه سازمان سنجش؛ در رشته تجربی که تعداد شرکت کنندگان کنکور ۹۷ آن تقریبا چهار و نیم برابر رشته ریاضی است و تعداد رشته ها و دانشگاههای خوبش نیز محدودتر است برای جداسازی آن حدود ۸۰۰ نفر نخست متقاضی رشته های پزشکی ، دندانپزشکی و داروسازی دانشگاههای تهران و ایران و شهیدبهشتی و در رشته ریاضی که تعدد رشته ها و دانشگاههای خوب آن بسیار بیشتر است برای جداسازی آن ۱۵۰۰ نفر اول رشته های مطرح مهندسی دانشگاههای تهران صورت می گیرد.
به عنوان مثال پیش بینی می شود، امسال در رشته تجربی حدود ۲۵۰۰ رقیب جدی وجود داشته باشد که درصدی از آنها نیز نخبگان رشته ریاضی هستند که قصد دارند تا در رشته تجربی کنکور بدهند. حال روانشناسان و طراحان سنجش با بهره گیری از تاکتیک قفل شدن حافظه می بایست کاری کنند تا آن حدود ۸۰۰ نفر اول که تقریبا سه رشته پرطرفدار بهترین دانشگاههای تهران را پر می کنند از سایرین جدا شوند.
آیا گیر افتادن در تله قفل شدن حافظه، امری ذاتی است و یا به میزان هوش افراد بستگی دارد؟
هیچکدام . گیر افتادن در این تله هیچ ارتباطی با آی کیوی بچه ها ندارد. چه بسا دانش آموزی از نظر ضریب هوشی در حد متوسط باشد اما بخاطر مهارت هایی که کسب کرده است کمتر در این تله ها بیفتد و در نتیجه رتبه ی بهتری هم کسب کند و بالعکس.
بر اساس تجربیات کاری خود باید بگویم: تغذیه نامناسب ، روش های مطالعه سنتی و ناکارآمد، ساعتهای مطالعه زیاد و خسته کننده ، محدود کردن فعالیتهای دانش آموز ، تکالیف سنگین درسی ، برگزاری امتحانات پی در پی ، شیوه های غلط تدریس ، برنامه ریزی درسی غیرعلمی، مشاوره های تحصیلی ناشیانه و ساده لوحانه که بعضاَ بدون توجه به ساختار روحی و روانی دانش آموز صورت می گیرد ، منابع مطالعاتی غلط ، کلاس ها و فیلم های آموزشی کنکور مبتنی بر نکته و تست های فراوان به شدت در شکل گیری قفل شدن حافظه مؤثر هستند.
زیرا هر نوع فشار و بمباران اطلاعاتی مغز می تواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر قفل شدن حافظه، پیش داوری حافظه، بروز بی دقتی ، حواس پرتی های مکرر و حتی فراموشی های ناگهانی شود.
مهندس امیر مسعودی مدرس برتر ریاضی کنکور
